Wat is Xerse? De ontmoeting van de Italiaanse en de Franse Zeventiende-eeuwse muziekwerelden, in een groots opgezet werk geschreven door twee beroemde figuren – soms rivalen – uit de operageschiedenis, Cavalli en Lully. In 1654 wordt de opera gunstig onthaald in Italië; het is een typisch product van de Venetiaanse operatraditie, waarvan Pietro Francesco Cavalli, leerling en opvolger van Monteverdi, een van de boegbeelden is. Op uitnodiging van kardinaal Mazarin wordt het werk zes jaar later opgevoerd in de Galerie d'Apollon van het Louvre, bij het huwelijk van Lodewijk XIV met Maria Theresia van Oostenrijk. Omdat de adel en de jonge koning hartstochtelijk veel van dans houden, krijgt hofcomponist Jean-Baptiste Lully de opdracht bijpassende balletten te schrijven. Uit die ontmoeting ontstaat een genre, de lyrische tragedie, dat kort daarop uitgroeit tot een hoogtepunt van de Franse muziek.
Nadat hij Wagner heeft geënsceneerd in La Scala van Milaan en de Staatsoper van Berlijn, werkt de Vlaamse regisseur Guy Cassiers hier met een andere soort totaaltheater, want de Opéra de Lille stelt de luisterrijke ‘Franse versie’ van het stuk voor. Zang en dans komen samen om te vertellen hoe de Perzische koning te velde trekt om Athene te gaan veroveren… en onderweg een paar andere veroveringen doet, die misschien meer met de liefde te maken hebben, maar daarom niet minder krijgshaftig zijn.