[meeuw] is een anderstalige voorstelling. Voor het eerst wordt een repertoiretekst - De Meeuw van Tsjechov - in zijn geheel vertaald en gespeeld in Vlaamse Gebarentaal (VGT), door een gemengde cast van dove en horende spelers, voor zowel een horend als doof publiek. De voorstelling wordt boventiteld. 

De cast bestaat uit een mix van drie dove en vijf horende spelers: Yousra Boukantar, Sofie Decleir, Tom Dewispelaere, Lobke Leirens, Lut Reysen, Willy Thomas, Serge Vlerick en Yana Wuytens. [meeuw] wil een ontmoeting zijn met de Vlaamse dovengemeenschap en een gelijkwaardige samenwerking van artiesten met verschillende achtergronden. [meeuw] hoopt vanuit zijn thematiek iets te vertellen over het (on)vermogen tot communicatie tussen dierbaren, tussen generaties. Hoe te kijken? Hoe te luisteren? Wat is begrip/onbegrip?

Uitgangspunt is De Meeuw (1896) van Anton Tsjechov, een van de grootste en tederste theaterteksten uit de literatuurgeschiedenis over een zoekende jeugd met nieuwe ideeën en een oudere generatie die zich daardoor bedreigd voelt. Het is 'een komedie in vier bedrijven’ over de onbeantwoorde liefdes, intriges en beslommeringen van een bonte groep personages van verschillende generaties tijdens een familiereünie op een landgoed. Door hun onvermogen om met elkaar te communiceren, is een catastrofe onafwendbaar. 

In [meeuw] van Olympique Dramatique is de voertaal van de personages / acteurs Vlaamse Gebarentaal. Toneelhuis werkte hiervoor nauw samen met de KU Leuven, Faculteit Letteren - Antwerpen en in het bijzonder de taalgroep Vlaamse Gebarentaal van de opleiding toegepaste taalkunde. De campus was nauw betrokken bij verschillende stappen in het creatieve proces, van gesprekken over de vertaling van de tekst naar Vlaamse Gebarentaal en de selectie van geschikte vertalers, tolken en jobstudenten tot de ondersteuning bij het vertaalproces en taalcoaching voor de horende acteurs. De horende acteurs hebben ook de opleidingsonderdelen Vlaamse Gebarentaal – taalvaardigheid, taalkunde en kennismaking met de Dovencultuur gevolgd.

[meeuw] mikt zowel op een horend als een doof publiek. De dove toeschouwers hebben deze keer een voorsprong op de horende, die beroep zullen moeten of kunnen doen op de boventiteling. Zo zal elke kijker op zijn eigen manier en vanuit zijn eigen taalachtergrond  getuige zijn van de pogingen tot communicatie tussen de personages. De haakjes rond de titel verwijzen naar ‘closed captions’. Gesloten ondertiteling is een optionele beeldondertiteling, die naast de weergave van de gesproken tekst ook extra informatie geeft over geluiden en muziek. In deze bewerking van De Meeuw zijn de haakjes niet optioneel, maar een reminder: er zijn mensen die op een andere manier kijken. 

VGT in Toneelhuis

In aanloop naar de premièrereeks van [meeuw] krijgen de Toneelhuismedewerkers inititiatielessen van Serge Vlerick, acteur en docent VGT. Zo wordt het hele huis klaargestoomd om een doof publiek en de dove [meeuw]-medewerkers op een goede manier te ontvangen.

In samenwerking met VGTC (Vlaams GebarentaalCentrum) en Doof Vlaanderen organiseert Toneelhuis ook een Masterclass Vlaamse Gebarentaal voor zijn publiek. 

Het hele seizoen zet Toneelhuis extra in op toegankelijkheid: elke Toneelhuispremière wordt één avond voorzien van een tolk VGT, inhoudelijke teksten over de premières en uitnodigingen worden vertaald naar VGT en wanneer in de Bourla een voorstelling met VGT speelt, staat er ook steeds een tolk VGT bij de ticketbalie om je welkom te heten en eventuele vragen te beantwoorden. 

Lees hier meer over de brede toegankelijkheidsaanpak van Toneelhuis.

[meeuw] werd gerealiseerd in samenwerking met Silence Radio, Doof Vlaanderen, Doof & Events, Vlaams Gebarentaal Centrum (VGTC), KU Leuven, Faculteit Letteren - Antwerpen, en de taalgroep Vlaamse Gebarentaal van de opleiding toegepaste taalkunde.

Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van de spelers van de Nationale Loterij, KU Leuven, de Koning Boudewijnstichting, Literatuur Vlaanderen en de Tax Shelter van de Belgische federale overheid, LOOK@LEO