De wereld nodigt niet uit tot veel vreugde en enthousiasme. En dat is nog voorzichtig uitgedrukt. Ons radicale antwoord op zoveel somberheid is onze artistieke meerstemmigheid. Geen naïef optimisme, maar een diep geloof dat een veelvormige verbeelding een verschil kan maken. Daarom hebben we gekozen voor affiches met felle kleuren, met verschillende lettertypes en met nu eens harde, dan weer poëtische, soms provocerende, soms grappige slogans. Evenzoveel signaturen van een open, brede en diverse kijk op de wereld.

Er is veel gebeurd het voorbije seizoen. We hebben van Toneelhuis een collectief gedragen organisatie gemaakt. De vaste makers delen de artistieke directie en zijn verantwoordelijk voor alle aspecten van het artistieke beleid. Deze vorm van leiding geven aan een groot theater is uniek. Met zijn intergenerationele, diverse en collectieve directie wil Toneelhuis ook internationaal een voortrekkersrol spelen. 

De eigenzinnige artistieke parcours van de verschillende theatermakers vormen de motor van ons huis. Over hun onderlinge verschillen heen delen de makers een passie voor het grote gebaar en het grote verhaal. Ze gaan voluit voor het gebruik van alle artistieke talen en disciplines. Het hybride en interdisciplinaire werken zit in hun artistieke DNA.

Toneelhuis creëert daarnaast ook ruimte voor het werk van andere makers dat onze eigen voorstellingen aanvult en uitdaagt. Dat gebeurt in festivals en in ateliers in coproductie met andere theaterpartners. Toneelhuis beschouwt de generositeit naar andere gezelschappen en het delen van zijn theaterruimtes - de Bourla en de Kambala - als een essentieel onderdeel van zijn artistieke werking.

Het seizoen 2023-2024 staat in het teken van die vrijgevigheid en die open blik. Er zijn veel dingen die het leven de moeite waard maken. We moeten ze alleen zien en appreciëren. Zoals een dame Blanche. Of kungfufilms. Of laat opblijven en tv mogen kijken. Om er maar enkele te noemen. Je zou een lange lijst kunnen opstellen. Dat is in elk geval wat het zevenjarige jongetje in Alle schone dingen (Duncan Macmillan) doet om zijn depressieve en suïcidale moeder erbovenop te helpen. De troost van de kleine alledaagse schoonheid. Een perfecte voorstelling van Tom Dewispelaere (Olympique Dramatique) om het seizoen mee te openen.  

Maar ook in het oneindig grote schuilt onverwachte en overweldigende schoonheid. In zijn Shelly Shonk Fiffit verbeeldt Benjamin Abel Meirhaeghe zijn fascinatie voor niets minder dan de kosmos, een thema even ondoorgrondelijk als de titel van de voorstelling. Gefascineerd door de James Webb-telescoop, de grootste en meest gesofisticeerde ruimtetelescoop ooit gebouwd, en de oneindigheid van de menselijke verbeelding creëert een groep uiteenlopende performers een extatische trip doorheen onze innerlijke wereld én doorheen de uithoeken van de kosmos. Met geestverruimende elektronische muziek van Caterina Barbieri. Een muzikale lofzang op de verbeelding die de mens letterlijk en figuurlijk ver boven zichzelf doet uitstijgen.  

Op hun beurt houden Thomas Verstraeten en Bart Van Nuffelen het dichter bij huis. Hun kosmos is de straat. Zij verwonderen zich over de stad en haar veelheid, over haar diversiteit en haar veerkracht. Aan het begin van het seizoen brengt Thomas met Seefhoek Series een liefdevolle ode aan de hyperdiverse wijk in het noorden van Antwerpen waar hij zelf ook woont. Alledaagse taferelen en gebeurtenissen - straatvoetbal, eetkraampjes, afval opruimen, een Afrikaanse prediker,... -  inspireren hem tot het maken van performances, video’s en installaties. In Honderd nodigt Bart Van Nuffelen aan het einde van het seizoen honderd bewoners van Deurne Noord op de scène van de Bourlaschouwburg uit. Beide voorstellingen maken deel uit van het project UNLOCK THE CITY!, een samenwerking tussen verschillende Europese steden, tussen verschillende disciplines, tussen academici, urbanisten en kunstenaars.  

De stad is de plek bij uitstek waar mensen uit de hele wereld elkaar ontmoeten,  aanraken en tegen elkaar aanschuren. Toch vraagt choreograaf en theatermaker Sophia Rodriguez zich in haar voorstelling FRICTION af of de authentieke wrijving tussen mensen niet aan het verdwijnen is in onze kapitalistische samenleving die steeds meer in het teken van ‘smoothness’ staat. Zij onderzoekt of het opzettelijk provoceren van wrijving tussen mensen een manier is om hen te verlossen van psychologische en culturele verschillen, die vaak in de weg zitten in het contact maken met anderen. Frictie wordt zo een bewust gekozen handeling van het tegen elkaar aanwrijven en uiteindelijk misschien wegwrijven van vaststaande projecties, geloofssystemen en identiteiten alsof het stukken droog hout zijn.

Maar ook het spel met imaginaire identiteiten kan bevrijdend werken. Wanneer de markiezin van Arconati-Visconti aan het einde van de negentiende eeuw het Kasteel van Gaasbeek in de buurt van Brussel erft, spaart ze kosten noch moeite om het om te bouwen tot een renaissancistisch sprookjeskasteel uit de vijftiende eeuw. Het wordt een theatrale setting voor haar excentrieke zelfensceneringen. FC Bergman laat zich door haar tomeloze verbeelding inspireren tot de voorstelling Ne Mobliez Mie (revue van verloren vignetten), waarvoor ze filmopnames maakten op locatie in het Kasteel van Gaasbeek.  

Ook de grote repertoirestukken uit het verleden blijven ons bespoken. Wat kunnen we nog met die ogenschijnlijk versteende schoonheid? In Klytaimnḗstra kiezen STAN & Olympique Dramatique radicaal voor een actualisering. Ze vermengen de Griekse tragedie Agamemnon van Aischylos met bewerkingen ervan door Ted Hughes en Gustav Ernst. Met als resultaat een veelstemmige, poëtische en messcherpe dissectie van geweld, machtshonger en misogynie in vier talen. 

Naast deze zeven premières bieden we met onze ‘Ateliers’ ieder seizoen enkele theatermakers en/of theatercollectieven ruimte, begeleiding en ondersteuning bij het maken van hun voorstelling. Dit gebeurt in samenwerking met andere partners in het theater. Het gaat om voorstellingen voor de grote zaal die later in Toneelhuis geprogrammeerd worden. Dit seizoen werken Rosie Sommers en Micha Goldberg aan GERMAN STAATSTHEATER en Mario Barrantes Espinoza werkt aan Flesh can’t can’ t not’t ‘tis flesh h… We zetten daarnaast twee tradities verder: het Love at first Sight-festival en de Antwerpse Kleppers. Ook op onze lezingen, gesprekken en debatten over repertoire, over generaties, over artistieke processen en over de plek van kunst in de samenleving hopen we je talrijk te ontvangen.

Maar eerst wensen we je een warme en ontspannende zomer in felle kleuren. 

Benjamin Abel Meirhaeghe
FC Bergman
Gorges Ocloo
Lisaboa Houbrechts
Olympique Dramatique
en de hele ploeg van Toneelhuis