Wie onze website bezoekt, onze nieuwsbrieven ontvangt of onlangs nog eens in de Bourla was, kan er niet naast kijken: Toneelhuis probeert sinds kort ook zo veel mogelijk in Vlaamse Gebarentaal (VGT) te communiceren.

Toneelhuis speelt al lang een voortrekkersrol in het toegankelijk maken van zijn voorstellingen voor blinden, slechtzienden en slechthorenden, maar de dovengemeenschap was tot voor kort voor ons een ongekende en moeilijk bereikbare groep. 

Daar bracht [meeuw] van Olympique Dramatique (première 14 november 2024) verandering in: voor het eerst wordt een repertoiretekst in zijn geheel vertaald en gespeeld in Vlaamse Gebarentaal, door een gemengde cast van dove en horende toneelspelers. 

Vlaamse Gebarentaal werd in 2006 door de Vlaamse Overheid officieel erkend als taal van de Vlaamse Dovengemeenschap - een linguïstisch-culturele minderheidsgroep waarvoor VGT een identificerende rol speelt. VGT is sterk verwant aan de Langue des Signes de Belgique Francophone of LSFB, die al in 2003 erkend werd, maar wijkt erg af van de Nederlandse Gebarentaal, die in Nederland gebruikt wordt. 

Aan de creatie van [meeuw] ging een lange voorbereiding vooraf. We konden daarbij terugvallen op de expertise en ondersteuning van o.a. Doof Vlaanderen, het Vlaams GebarentaalCentrum en KU Leuven (Campus Antwerpen), die als enige universiteit een academische opleiding Vlaamse Gebarentaal biedt, als taaloptie binnen de bachelor en master toegepaste taalkunde. De universiteit investeert ook in academisch onderzoek naar VGT. 

Naar aanleiding van het bijzondere traject van [meeuw] en de kennismaking met de Vlaamse dovengemeenschap, besloot Toneelhuis om vanaf nu een deel van het programma te ontsluiten voor dove bezoekers. De opbouw en structuur van VGT verschilt heel erg van het Nederlands. Daarom is een Nederlandse boventiteling niet altijd makkelijk te volgen voor gebarentaligen en kiezen we ervoor om hen een volwaardige vertaling naar hun moedertaal aan te bieden. Vorig seizoen brachten we dit voor het eerst in de praktijk met Wachten op Godot, waarbij op schermen boven het podium te zien was hoe de voorstelling vanuit de coulissen live werd getolkt in VGT. Daarna werd ook de monoloog Alle schone dingen van Olympique Dramatique eenmalig op het podium getolkt door een tolk VGT.

Ook dit seizoen zal een aantal voorstellingen en evenementen getolkt worden, met tolken op scène of op scherm. Bij Brideshead Revisited werkten we voor het eerst met twee dove tolken die de tekst via autocue en met de hulp van een horende tolk de tekst live vertaalden naar VGT. Voor Werken en dagen, een woordeloze voorstelling maar met een grote rol voor livemuziek, namen we een interview in VGT af van de muzikanten. 

Verder duiken in onze communicatie regelmatig aankondigingsfilmpjes op in VGT, en de Toneelhuismedewerkers volgden allemaal enkele initiatielessen VGT. Het zijn kleine maar belangrijke stappen in onze poging om van Toneelhuis een doofvriendelijk huis te maken. 

Ontdek ons VGT-aanbod voor seizoen 2024-2025.
Tickets bestellen voor een voorstelling met VGT kan door te mailen naar tickets@toneelhuis.be.
Volg ons Whatsappkanaal voor de laatste updates!