Er was eens. Er was eens een tijd dat er met de vader, en zijn plaatsvervangers, strijd gevoerd werd. Een eindeloze strijd, zo leek het wel. Achter elke dode vader dook een nieuwe op. Telkens opnieuw kwam de macht in handen van een andere, sterkere vaderfiguur. Aan die nachtmerrie lijkt nu een einde te komen. De vader is niet meer wat hij was. De macht ontglipt hem– in die mate zelfs dat men gewaagt van een neergang - en zelfs een verval. Heeft de vader in onze cultuur zijn vervaldatum bereikt? Is het alleen nog maar een kwestie van zijn restanten vakkundig en blijgezind op te ruimen (woke) of wanhopig en stuntelig te recycleren (reactionairen)?
 
In zijn causerie zal Lieven Jonckheere eerst de vader definiëren vanuit de psychoanalyse. Dat is een vader die terzelfdertijd op drie manieren actief is. De Reële vader is de man die in de realiteit toevallig het sperma voor het kind heeft geleverd en ook achteraf nog met de penis te koop loopt. De Imaginaire vader is de figuur die het kind in zijn fantasieën voor almachtig houdt, bewondert en vreest als ideaal; de Enige Man die alle vrouwen heeft. De Symbolische vader is de naam waarnaar de moeder, in haar spreken, verwijst als vertegenwoordiger van De Wet & De Liefde voor Iedereen.

Daarna zal Jonckheere in kaart brengen hoe de vaders van vandaag op elk van de drie fronten kunnen tekortschieten. En tot slot zal hij ook aanstippen wat volgens de psychoanalyse de gevolgen van dat verval van de vader zijn, voor de sowieso al onmogelijke verhouding tussen man en vrouw. En dat is een oncontroleerbare opflakkering van oedipaal getinte jaloezie, die verschillende vormen aanneemt: de jaloezie van de in de steek gelaten moeder, de omkering van de vrouwelijke jaloezie in de polyamorie, en de mannelijke explosie van de jaloezie bij de incel (onvrijwillige celibaat).
 
Lieven Jonckheere is doctor in de psychologie, psychoanalyticus in een private praktijk (Gent) en lid van de Kring voor Psychoanalyse van The New Lacanian School.